حج، یک برنامه مدبّرانه الهی است. همه برنامههای الهی مدبّرانه است لکن این برنامه با زوایایی که دارد و خصوصیّاتی که دارد و گسترهای که دارد، با همه برنامههای دیگر فرق میکند. این، نشاندهنده احاطه علمی حضرت حق (جلّت عظمته) بر وجود انسان، بر دل انسان، بر نیازهای انسان و نه آن هم یک شخص انسان، [بلکه]جامعه بشری، آن هم نه در یک نسل، [بلکه]در طول نسلهای متمادی است. این احاطه علمی موجب شده است که خدای متعال به تناسب نیازهای بشر و زوایای گوناگون این نیازها این برنامه را در اختیار بشر قرار بدهد، این فرصت را به افراد بشر بدهد که از این استفاده کنند؛ حج یک چنین برنامهای است. [رهبر معظم انقلاب؛ ۱۴۰۱/۰۳/۱۸]